ГА «Беларуская асацыяцыя журналістаў»

Сябра ГА “БАЖ” кажа, што пакуль намераны абскарджваць судовае рашэнне ва ўсіх магчымых інстанцыях. Але на колькі хопіць журналісцкага цярпення  працягваць гэтае змаганне?

– Безумоўна, хацелася б адстаяць сваю пазіцыю. Але, калі гэта будзе цягнуцца 2-3 гады, то мала хто вытрымае. Напрыклад, па адной маёй адміністратыўнай справе было аж чатыры судовыя паседжанні. Я пасля другога спытаў у суддзі: «Чаго вы цягнеце?» А ён сказаў: «Гэта не мы цягнем». Я так зразумеў, што быў нейкі загад ці то з пракуратуры, ці то з «камітэта». Ніхто ж наўпрост не скажа, што і як. Гэта псіхалагічны ціск не столькі на мяне, бо я ж ужо праходзіў і праз сумоўі ў КДБ, і праз папярэджанні пракуратуры. Больш на бацькоў, на жонку. Яна пару разоў прыходзіла пад суд з дзіцём на руках – дачцэ крыху больш за год...

Зрэшты, паводле Андрэя Мялешкі, на прафесійных справах гэтая судовая цяганіна таксама адбіваецца.   

– Цяжка суразмоўцаў знайсці. За апошні месяц ужо чалавек шэсць адмовіліся са мной размаўляць – проста з-за таго, што пра гэтую справу пішуць. Я супрацоўнічаю з рознымі СМІ і рэсурсамі, але ж ты не давядзеш кожнаму, што збіраешся запісваць гутарку для газеты «Культура» ці сайта «Будзьма беларусамі». «А ў інтэрнэце пішуць, што Вы працуеце на “Радыё Рацыя”», – кажуць. Стаўленне як да замежнага шпіёна нейкага...

Не лепшым чынам уплывае пераслед «нячэсных» на стасункі ўнутры мясцовай журналісцкай супольнасці, адзначае суразмоўца. 

– Раней у нас гродзенскія журналісты, супрацоўнікі як незалежных грамадска-палітычных, так і «апалітычных» СМІ, у агульнай скайп-групе маглі дзяліцца пэўнымі навінамі, анонсамі. Першым суполку пакінуў Алесь Дзянісаў – сказаў, што больш не хоча падтрымліваць гэтыя стасункі. Пасля таго, як ні адзін з журналістаў дзяржаўных выданняў не прыйшоў да мяне на суд, я таксама з гэтай суполкі выйшаў. Мне супрацоўнік аднаго з гродзенскіх інтэрнэт-рэсурсаў напісаў неяк: “Хлопцы, чаго вы нас баіцеся?” Я кажу: “Мы вас не баімся, проста вы сваім жыццём жывяце, мы – сваім”. Так, мы перастракаемся на пэўных мерапрыемствах, але каб разам нешта рабіць – я дык, напрыклад, і не хачу. Я спытаў, чаму яны не хадзілі на суд. «Ой, вы ж ведаеце, у нас ніхто гэтую тэму не возьме, нікому гэта не цікава...» Значыць, людзі проста не бачаць нейкіх «кропак перасячэння».

Што ж трымае Андрэя Мялешку ў прафесіі і на радзіме?

– Жонка мая часам кажа – пара з'язджаць! Я кажу – куды? У Гродне людзі, якіх я добра ведаю і з якімі мне падабаецца сустракацца, вуліцы і будынкі, якія мяне «грэюць»... У сваёй прафесіі я ўжо 20 гадоў, і людзі – гэта «маё».

Журналісцкая дзейнасць А. Мялешкі знаходзіцца пад пільным наглядам праваахоўных органаў не першы год.

У лютым 2012 г. журналіста выклікалі ў КДБ, дзе цікавіліся яго прафесійнай дзейнасцю, у тым ліку для сайта “Твой стыль”, і раілі “не дапускаць журналісцкіх памылак”.

У снежні 2013 г. абласная пракуратура папярэдзіла яго за супрацу з замежнымі СМІ без акрэдытацыі (фармальна – за “незаконны выраб і распаўсюд прадукцыі СМІ”, ч. 2 арт. 22.9 КаАП). Падставай для санкцыі сталі фотаздымкі журналіста з дыктафонам на акцыі ўшанавання памяці паўстанцаў 1863 г. і раздрукоўка з сайта “Радыё Рацыя” з рэпартажам пра гэтую ж падзею. 

А 16 чэрвеня 2014 г. гродзенскага журналіста аштрафавалі на 30 базавых велічынь за парушэнне таго ж артыкула. Падставай для завядзення адміністратыўнай справы стала публікацыя пра акцыю гродзенскіх лекараў “За здаровае сэрца”, размешчаная 17 красавіка на сайце “Беларускае Радыё Рацыя” і падпісаная псеўданімам Ігар Мікалаеў. Як вынікае з пратакола, міліцыянты склалі пратакол на падставе апытання лекараў: тыя засведчылі, што менавіта Мялешка гутарыў з імі.